Opmerkingen bij Gnome 2.20

Gnome's programma voor e-mail en groupware, Evolution, heeft verschillende nieuwe mogelijkheden gekregen.

Door de nieuwe bijlage-herinnering hoeft u geen e-mails meer te versturen met ‘Sorry, ik ben vergeten de bijlage bij te voegen’. Waneer u probeert een e-mail te versturen waarin het woord ‘attachment’ (of soortgelijke woorden) voorkomt, maar waar geen bijlage bij zit, zult u een herinnering krijgen om de bijlage bij te voegen. U kunt zelf andere trefwoorden toevoegen waarop deze herinnering gegeven dient te worden. Deze kunt u invoeren via Bewerken > Plugins > Bijlage-herinnering.

Figuur 1 Evolution's bijlage-herinnering.

Evolution toont nu een pictogram in het mededelingenvak van uw paneel wanneer er nieuwe e-mail is. Momenteel wordt dit echter slechts door een plugin geregeld en is dit niet volledig geïntegreerd in de Voorkeuren. U zult de plugin moeten uitschakelen wanneer u deze functie wilt deactiveren.

Figuur 2 Evolution's nieuwe meldingspictogram.

Het verplaatsen van uw configuratie en e-mailarchief naar een nieuwe computer is nu veel eenvoudiger met de nieuwe functie: Backup/Herstel.

Figuur 3 Backup maken van Evolution.

De functie ‘wonderspatiebalk’ is moeilijk te ontdekken maar blijkt erg handig te zijn. U kunt hiermee met slechts één toets alle nieuwe e-mail in uw mappen doorlezen. Met de spatiebalk schuift u door de inhoud van de e-mail. Eenmaal bij het einde gekomen drukt u nogmaals op de spatiebalk om naar de volgende ongelezen e-mail te gaan. Wanneer alle e-mail in een map gelezen is, drukt u op de spatiebalk om naar de eerstvolgende ongelezen e-mail in de volgende map te gaan.

De agenda in Evolution heeft ook een aantal verbeteringen gekregen. In het zoekscherm kunt u geavanceerde zoekopdrachten geven die ook al bij e-mail en het adresboek mogelijk waren. Bovendien kunt u de zoekopdrachten bewaren voor hergebruik. De uitklaplijst bij ‘Tonen’ geeft snel toegang tot afspraken in de komende 7 dagen, of tot actieve afspraken.

Figuur 4 Evolution's weergave van agendanotities voor 7-dagen.

Andere vernieuwingen in Evolution:

Gebruikers van Microsoft Exchange zullen Evolution's verbeterde ondersteuning voor dit programma waarderen:

De in Gnome geïntegreerde webbrowser, Epiphany, is subtiel maar aanmerkelijk verbeterd.

De auto-aanvulling in het adresveld is bijvoorbeeld intuïtiever geworden. Wanneer u de cursortoetsen gebruikt om iets uit de uitklaplijst te selecteren, dan wordt de huidige selectie direct getoond in het invoerveld, zodat het makkelijker te zien is welk adres wordt gebruikt als u op Enter drukt. Dit uitklapmenu toont adressen uit zowel uw geschiedenis als uw bladwijzers en geeft daarbij de website-pictogrammen (favicons) weer bij geschiedenis-items, zoals het al deed bij bladwijzer-items.

Figuur 5 De webbrowser die bladwijzers en geschiedenis weergeeft in het adresveld, met favicons.

Op veler verzoek is er een nieuwe voorkeursoptie voor “vloeiend schuiven” die het makkelijker maakt om te zien waar u door moet gaan met lezen bij het naar boven of beneden schuiven van grote webpagina's. Standaard staat dit niet aan omdat een aantal gebruikers gemeld heeft dat dit vermoeide ogen kan veroorzaken.

De Gnome-afbeeldingenviewer, ‘eog’ (Eye of Gnome), is nu sneller en stabieler. Het nieuwe scherm ‘Afbeeldingseigenschappen’ geeft snelle toegang tot basisinformatie en metadata over uw afbeeldingen en toont nu ook XMP (Extensible Metadata Platform)-gegevens die uw camera of software in uw afbeeldingsbestanden kan opslaan naast de bestaande EXIF-gegevens. Hieronder kunnen de locatie, auteursrechtinformatie, licentie en tags vallen.

Met het nieuwe menu-item ‘Openen met’ kunt u nu eenvoudig een afbeelding openen in een ander programma zoals ‘the GIMP’. Wanneer u wijzigingen aanbrengt en de afbeelding opslaat, zal de afbeelding automatisch in de viewer worden bijgewerkt. Deze optie is ook beschikbaar in het nieuwe rechter-muismenu in het afbeelbeeldingenpaneel onderaan het venster. Dat paneel heeft nu links en rechts grote knoppen waarmee u door uw afbeeldingsverzameling kunt bladeren.

Figuur 6 De afbeeldingenviewer met het eigenschappenvenster en het ‘Openen met’ menu.

Gnome's documentenviewer voor PDF- en Postscript-bestanden, Evince, biedt nu ondersteuning voor PDF-formulieren. Het is nu dus mogelijk om informatie in PDF-formulieren in te vullen die u vervolgens kunt opslaan of afdrukken. Ook is het weergeven van pagina's in Evince nu aanzienlijk sneller.

Figuur 7 Een formulier invullen met de Documentviewer

U kunt nu de afbeeldingen in PDF-documenten opslaan. Ook het afdrukken van meerdere pagina's op een bladzijde is mogelijk geworden.

Niet alle distributies kunnen of willen multimediacodecs standaard installeren vanwege de octrooiwetgeving voor bepaalde codecs in sommige landen. Dit betekent dat programma's niet altijd elk bestandsformaat standaard kunnen lezen.. Maar een programma zoals Gnome's mediaspeler Totem kan nu aanbieden om deze codecs te installeren. Dit wordt feitelijk door uw distributie verzorgt die bepaalt hoe u de codecs kunt bemachtigen. Hier ziet u hoe dit in zijn werk gaat bij Ubuntu:

Figuur 8 De mediaspeler kan de vereiste codecs downloaden.

Totem's ondersteuning voor video's die ingebed zijn in webpagina's is ook verbeterd. Meer webpagina's worden nu correct weergegeven en de afspeelknop pulseert wanneer u op afspelen moet drukken om de video te starten. Via de webpagina kun u nu het videobeeld op het volledige scherm weergeven.

Tomboy, het programma waarmee u notities kunt maken heeft een aantal belangrijke nieuwe functies. De eerste is het synchroniseren van notities. Tomboy kan nu WebDAV of ssh gebruiken om verbinding te maken met een externe server waarna alle gemaakte notities synchroniseerd worden. Mensen die op meerdere computers werken kunnen zo één gesynchroniseerde verzameling notities houden. Conflictoplossing tussen de server en de Tomboy-cliënten zorgt ervoor dat er geen gegevens verloren gaan wanneer er een verschil tussen notities is.

Figuur 9 Tomboy met notities gesynchroniseerd tussen twee computers.

Bovendien onthoudt Tomboy welke notities geopend waren. Wanneer u Tomboy weer opstart zullen deze weer geopend worden.

De eenvoudige maar krachtige teksteditor voor Gnome, gedit, heeft een geheel vernieuwd systeem voor syntaxiskleuring dat nu kleuring ondersteunt voor scripttalen zoals PHP en Ruby, zelfs wanneer ze ingebed zijn in HTML. Ook kan hij stukken tekst zoals ‘TODO’ of ‘FIXME’ binnen code-commentaar markeren en kleur geven aan gtk-doc broncodedocumentatie.

U kunt zelfs kiezen uit verschillende kleurengamma's wanneer u gewend bent aan de kleuren van een andere teksteditor.

Figuur 10 Kleurengamma's van de tekst-editor

De bestandskiezer kan nu recente bestanden tonen en kan desktop-zoekprogramma's gebruiken zoals Beagle of Tracker. Hierdoor wordt het nog eenvoudiger om uw bestanden te vinden wanneer u deze nodig heeft.

Figuur 11 Een zoekopdracht geven in de bestandskiezer.

Het bestandsbeheerprogramma Nautilus toont nu meer informatie in het ‘Eigenschappenvenster’ voor harde schijven. Het heeft nu een taartdiagram dat de vrije ruimte op de schijf toont. Er is ook een afzonderlijk hulpprogramma beschikbaar om het schijfgebruik te analyseren.

Figuur 12 Het eigenschappenvenster van een harde schijf

(Kiene lezers zullen in de schermafdruk de fout bij het type, grootte en mime-type opmerken. We hopen dat we deze fout in Gnome 2.22 verholpen zullen hebben)

Het bestandsbeheer gebruikt nu ook de EXIF-informatie van digitale foto's om zonodig de miniaturen te draaien. Dit betekent dat wanneer u een foto maakt met uw camera en deze in Gnome importeert, de oriëntatie van het miniatuur correct zal zijn. Het maakt niet uit of de foto horizontaal of verticaal genomen is.

Figuur 13 Het bestandsbeheer toont miniaturen in de juiste oriëntatie.

Het archiefbeheerprogramma file-roller kan nu archieven openen en opslaan op externe locaties zoals op servers die aangekoppeld zijn via ssh. Hiervoor maakt het gebruik van dezelfde gnome-vfs module die ook al door andere Gnome-progamma's gebruikt wordt. Het is nu ook mogelijk om bestanden te knippen/plakken en te verslepen tussen archieven.

Het Gnome-paneel is in de meeste distributies zichtbaar bovenaan en onderaan uw scherm. Er zijn enkele kleine maar behulpzame verbeteringen aangebracht in Gnome 2.20. Het vensterlijst-applet verandert bijvoorbeeld niet de grootte van zijn knoppen wanneer de lengte van venstertitels wijzigt. Dit voorkomt vervelende groottewijzigingen wanneer u van tabblad verandert in uw webbrowser. Het vensterselectiemenu sorteert de uitklaplijst nu op werkblad.

Gebruikers van ‘zwevende panelen’ (panelen die niet de volledige schermbreedte gebruiken), zullen bemerken dat deze panelen nu niet meer verspringen bij het wijzigen van de schermresolutie. Verbeteringen aan het correct plaatsen van paneelapplets bij wijzigingen van de schermresolutie staan gepland voor Gnome 2.22.

De configuratiepanelen zijn voor Gnome 2.20 enigszins georganiseerd om het aantal configuratiepanelen te kunnen verkleinen. Zodoende kunt u eenvoudiger vinden wat u nodig heeft.

In deze uitgave maakt bijvoorbeeld het nieuwe Uiterlijk-configuratiepaneel zijn debuut. De Thema-, Achtergrond-, Lettertypen- en Bedieningsapplets zijn gegroepeerd in dit nieuwe paneel waardoor het Voorkeurenmenu vereenvoudigd is.

Figuur 14 Het Uiterlijk-configuratiepaneel

Daarbij komt dat enkele van de Toegankelijkheidsvoorkeuren verplaatst zijn naar een nieuw tabblad in het configuratiepaneel ‘Standaardtoepassingen’.

Figuur 15 Het Toegankelijkheids-tabblad in het configuratiepaneel Standaardtoepassingen.

Gebruikers van draadloze netwerken zijn wellicht ook verheugd met de nieuwe ondersteuning voor WPA-encryptie in het Netwerk-configuratiepaneel.

Het Gnome-sleutelbossysteem onthoudt uw wachtwoorden voor netwerkservers en websites. In GNOME 2.20 wordt de sleutelbos automatisch geopend wanneer u zich aanmeldt en wanneer u uw scherm ontgrendelt, waarmee een extra wachtwoordvraag vermeden wordt. Echter, merk op dat deze functionaliteit enig werk vereist van uw distributie. U kunt nu ook het hoofdwachtwoord van uw sleutelbos wijzigen via het tabblad Gnome-sleutelbos in het Versleutelingsvoorkeuren-configuratiepaneel.

Figuur 16 Het Sleutelbos-tabblad in het configuratiepaneel Versleutelingsvoorkeuren.

Het hulpprogramma Wachtwoorden en sleutels geeft nu gedetailleerdere meldingen bij het importeren van sleutels en laat u het archieftype kiezen bij het versleutelen van meerdere bestanden.

Figuur 17 Meerdere bestanden versleutelen.

In deze versie zijn er aanzienlijke wijzigingen doorgevoerd in de infrastructuur van de hulpbrowser van Gnome: ‘yelp’. Zowel stijl als lay-out is verbeterd. Bovendien passen de kleuren zich aan uw huidige thema aan.

Hulppagina's verschijnen nu ook sneller omdat de afzonderlijke pagina's pas opgemaakt worden wanneer ze opgevraagd worden. Voorheen werd onnodig de volledige handleiding opgemaakt.

Figuur 18 De hulp-browser

Het Energiebeheer van Gnome bewaart nu profielinformatie over uw accu's gedurende langere tijd, waarmee het een veel accuratere inschatting kan geven van de resterende tijd, zelfs met versleten accu's. Het is zelfs bekend met vele accumodellen die teruggehaald zijn door hun fabrikanten.

Figuur 19 Het energiebeheer waarschuwt voor een verouderde batterij.

Verschillende onderdelen van Gnome zoals de geluidsmixer zijn gecorrigeerd op het onnodig vaak controleren, resulterend in energiebesparingen.

Gebruikers konden al hun voorkeurstaal kiezen bij het aanmelden in Gnome, maar dankzij een verbeterde GDM (Gnome Display Manager) kunnen ze nu ook het aanmeldscherm in hun eigen taal zien zodra ze de taal selecteren.

Gnome's schermbeveiliging geeft u nu de mogelijkheid om een berichtje achter te laten voor degene die het scherm vergrendeld heeft. U klikt gewoon op de knop ‘Bericht achterlaten’. Het berichtje wordt getoond wanneer de persoon zich weer aanmeldt.

Figuur 20 Achtergelaten berichtje bij een vergrendeld scherm.

Talen zoals Arabisch en Hebreeuws worden van rechts naar links geschreven. Gebruikers van deze talen verwachten dat de onderdelen van de gebruikersinterface op gelijksoortige wijze omgedraaid worden. Gnome 2.20 verbetert de ondersteuning bij deze talen op de volgende wijze:

Figuur 21 Vensters verwisselen in het Arabisch. De vensterknoppen in de titelbalk staan in omgekeerde volgorde.

De toegankelijkheidsondersteuning van Gnome kan worden aangepast om mensen met een beperking in staat te stellen om Gnome te gebruiken. De schermlezer Orca is een onmisbaar onderdeel van deze ondersteuning. Het maakt gebruik van spraaksynthese, braille en vergroting om mensen met visuele beperkingen te assisteren.

Het grote voordeel van Orca is de toepassingsafhankelijke ondersteuning. Dit betekent dat het kennis heeft van de specifieke interactiemodellen van bepaalde programma's, bovenop de algemene meta-informatie die al beschikbaar is via de ATK-toolkit (en het AT-SPI-systeem). In de nieuwste versie is er ondersteuning voor OpenOffice, Firefox, Thunderbird, Pidgin (voorheen GAIM) en Java-toepassingen. Het kan nu ook omgaan met voortgangsbalken, tooltips, en meldingsberichten. De uitspraak van bepaalde woorden kan nu aangepast worden.

Met ‘Sabayon’ kunnen systeembeheerders een gebruikersprofiel aanmaken binnen een interactieve live Gnome-sessie. Wanneer een profiel aangemaakt of bewerkt wordt, wordt een nieuwe Gnome-sessie opgestart, ingebed in een venster. Deze sessie kan dan door de systeembeheerder worden gebruikt om alle gewenste wijzigingen te maken en vast te leggen.

Binnen het ingebedde venster kan een systeembeheerder specifieke profielen aanmaken gebaseerd op functieomschrijving (bijvoorbeeld receptionist, datatypiste, programmeur, manager, etc.). Deze profielen kunnen dan worden opgeslagen en eenvoudig uitgerold op andere werkstations. Dit bespaart systeembeheerders veel tijd. De profielen kunnen later, naar aanleiding van feedback van gebruikers, worden aangepast en fijn afgesteld. Omdat ze zich op een centrale plaats bevinden is het eenvoudig om de profielen te beheren en te gebruiken.

De profieleneditor kan in Gnome 2.20 ook gebruikt worden om standaard voorkeuren in te stellen voor OpenOffice. De mogelijkheid om dat voor Gnome- en Mozilla-programma's toe doen bestond al.

Figuur 22 Standaard OpenOffice-voorkeuren instellen voor een gebruikersprofiel.

GDM heeft nu betere auditing van utmp/wtmp zodat er meldingen geschreven worden in /var/adm/utmp en /var/adm/wtmp wanneer gebruikers zich aan- of afmelden. Dit stelt programma's zoals who en finger bijvoorbeeld in staat om de utmp-database te gebruiken om informatie te verkrijgen over wie er op het systeem actief is. Daarbij is er ondersteuning voor Linux-auditing: het succes of de mislukking van elke aanmeldpoging wordt gelogd met het Linux kernel-auditsysteem.

GDM kan nu ook gebruik maken van RBAC (Role Base Access Control) om te bepalen wie de computer mag afsluiten, herstarten of pauzeren.

Gnome 2.20 gebruikt versie 2.12 van de GTK+ UI toolkit API. Deze biedt nieuwe functies en bevat belangrijke bug-fixes. De belangrijkste wijzigingen zijn:

Zie ook de lijst met nieuwe functies in GTK+ 2.12. Gedetailleerde informatie is te lezen in een serie e-mails (1, 2, 3, 4) van Matthias Clasen.

Het bibliotheekpakket Glib bevat nu een functie: g_get_user_special_dir() die het pad naar de speciale mappen geeft die gedefinieerd zijn in de FreeDesktop.org's specificatie xdg-user-dirs.

Voor het verwerken van tekst biedt de nieuwe GRegex API zoekmogelijkheden met reguliere expressies. Hiervoor hoeft geen extra bibliotheekpakket meer geïnstalleerd te worden.

Het systeem waarmee tekst wordt weergegeven, Pango, heeft verschillende verbeteringen gekregen.

Het heeft een nieuwe vormgevingsmodule voor het N'Ko-script dat gebruikt wordt door de Mande-minderheidstalen in West-Afrika. Deze talen hebben tot op heden weinig ondesteuning gekregen van computersystemen.

Figuur 23 Een voorbeeld van de N'ko shaping engine.

De verbeterde OpenType module helpt Pango om de juiste Glyph te selecteren, afhankelijk van de gebruikte taal.

Figuur 24 Pango's OpenType layoutmodule kiest de juiste glyph.

Daarnaast heeft de nieuwe versie van Pango:

Glade, het programma waarmee u de gebruikersinterface voor een programma ontwerpt, is sterk verbeterd. Zowel op het gebied van bedieningsgemak als in de onderliggende softwarestructuur. Zo zijn bijvoorbeeld werkvensters als de editor, de inspecteur en het palet, aankoppelbaar.

Figuur 25 Glade, met een losgekoppeld venster.

U kunt nu ook rechtsklikken op widgets om sommige van deze wijzigingen makkelijk te kunnen maken:

Auteurs van bibliotheekfuncties zullen verheugd zijn dat nieuwe widgets in de ctalogus gedeclareerd kunnen worden zonder dat ondersteunende broncode geschreven hoeft te worden. Dit geeft ontwikkelaars direkt de mogelijkheid uw extra widgets te gebruiken in Glade.

De nieuwe toegankelijkheidsverkenner Accerciser stelt u in staat na te gaan of uw toepassing de benodigde informatie biedt voor toegankelijkheidshulpprogramma's zoals de Orca schermlezer van Gnome.

Figuur 26 Accerciser onderzoekt de bediening van een programma.

De nieuwe documentatie-website, library.gnome.org bevat een lijst van de nieuwste beginnersgidsen, handleidingen en API-naslagwerken. Het is het resultaat van een Google Summer Of Code-project dat ervoor zorgt dat de on-line documentatie bijgewerkt blijft. De de verschillende versies van de documentatie kunnen bovendien in meerdere talen getoond worden.

Onderdeel hiervan is het nieuwe Overzicht van het Gnome platform, dat nu officieel deel uitmaakt van Gnome via de module gnome-devel-docs. Het is een goed startpunt voor nieuwe Gnome-ontwikkelaars.

Figuur 27 Gnome's on-line bibliotheek met documentatie voor ontwikkelaars.

Voor offline documentatie raden we het hulpprogramma DevHelp aan. In het bijzonder wanneer u op zoek bent naar functies of klassenamen. U moet dan wel zorgen dat u de relevante documentatiepakketten van uw distributie installeert. DevHelp is nu officieel onderdeel van Gnome's Developer Tools.