GNOME 2.14-aankondiging

Net zoals een racewagen zou worden afgesteld, zijn onze kundige ingenieurs bezig geweest om veel onderdelen van GNOME op maximale snelheid en vermogen in te stellen. Bepaalde belangrijke onderdelen van GNOME zijn nu merkbaar sneller, waaronder het weergeven van tekst, het toewijzen van geheugen en een flink aantal afzonderlijke toepassingen. Zonder opnieuw gecompileerd te hoeven worden hebben alle toepassingen die op GNOME en GTK+ zijn gebaseerd, vooral voordeel van de versnelde tekstweergave en geheugentoewijzing.

Bepaalde toepassingen hebben speciale aandacht gekregen om er zeker van te zijn dat ze maximaal presteren. GNOME terminal, het terminal-venster van GNOME, is op verschillende wijzen geoptimaliseerd om het sneller te maken en tegelijk minder belastend voor de computer. De logboeken-viewer van GNOME start nu 20 keer sneller op dan voorheen.

Figuur 1 Prestatieverbeteringen van GNOME terminal tussen GNOME 2.12 en 2.14. Tijd is de tijd die nodig is om op het scherm een lijst weer te geven van alle bestaande Engelse woorden.

Figuur 2 De prestatieverbeteringen van de logboeken-viewer tussen GNOME 2.12 en GNOME 2.14. De tijd die nodig is om het programma te starten en een logboekbestand van 2.9 MB in te lezen.

Nautilus, het programma in GNOME waarmee u bestanden beheert, biedt nu een eenvoudige manier om slimme zoekopdrachten te geven. Hiervoor kunt u de toetscombinatie (Ctrl-F) gebruiken, in zowel een Nautilus-venster als op het bureaublad.

Figuur 3 Zoeken met Nautilus

Zoekopdrachten kunnen op een heel eenvoudige manier worden gemaakt en kunnen dan voor hergebruik worden opgeslagen in een map of op het bureaublad. Later kunnen dan deze opgeslagen zoekopdrachten net als mappen worden geopend.

Indien het zoekprogramma Beagle aanwezig is, zal Nautilus hier gebruik van maken voor meer contextgevoelige zoekopdrachten.

Ook de Hulp-browser van GNOME heeft nu de mogelijkheid om de hulp en de documentatie die op uw computer geïnstalleerd is te doorzoeken. Zowel GNU-info als traditionele UNIX manpagina's, maar ook de documentatie van GNOME kan nu snel worden doorzocht.

Figuur 4 Hulp doorzoeken, GNU-infobestanden bekijken en man-pagina's lezen

Net als bij het bestandsbeheer, kunnen gebruikers die het zoekprogramma Beagle op hun computer hebben, dit gebruiken om nog sneller en accurater te zoeken.

Ekiga, voorheen bekend onder de naam GNOME Meeting, is GNOME's programma voor voice en video-over-IP. Ekiga biedt ondersteuning voor zowel het SIP- als het H323-protocol. SIP is recentelijk toegevoegd aan Ekiga en is een populair protocol dat gebruikt wordt in Google Talk, Asterisk, en veel andere software en hardware VoIP-apparaten. H323 is een ouder communicatieprotocol dat in Microsoft Netmeeting en bepaalde telecommunicatiehardware wordt gebruikt.

Ekiga biedt ook ondersteuning voor STUN zodat ook gebruikers achter veel typen firewalls gebruik kunnen maken van VoIP. Het betreft onder andere firewalls van het type NAT (Network Address Translation). Dit betekent dat u Ekiga kunt gebruiken om te bellen en gebeld te worden zonder dat uw IP-adres publiekelijk bekend hoeft te zijn, of zonder dat u poorten in uw router hoeft te 'forwarden'.

Figuur 5 Een SIP-gesprek voeren via Ekiga

Gebruikers kunnen ook een account aanmaken op Ekiga.net waar ze een SIP-adres krijgen dat gebruikt kan worden om via het internet te bellen en gebeld te worden.

Er zijn een aantal nieuwe mogelijkheden aan Metacity toegevoegd om het vensterbeheer te verbeteren. De randen van de vensters hebben nu een magnetische aantrekking waardoor vensters nu aan elkaar 'geklikt' kunnen worden. Ook kan Metacity nu beter omgaan met de situatie wanneer er meerdere beeldschermen zijn: wanneer een venster gedeeltelijk op het ene en gedeeltelijk op het andere beeldscherm zou verschijnen, zal Metacity trachten het venster te verzetten zodat het of op het ene of op het andere beeldscherm terechtkomt.

Om systeembeheerders, en gebruikers van meerdere computers vanaf dezelfde X-server, te helpen, wordt de hostnaam vermeld in de titelbalk van vensters die niet lokaal draaien. Dat is bijzonder handig wanneer instellingen grafisch worden gewijzigd. Op die manier kunt u controleren dat de wijzigingen op de juiste computer worden aangebracht.

Figuur 6 Een identiek venster lokaal en op afstand

Nieuw bij GNOME is de actiebalk. Powerusers, liefhebbers van het toetsenbord en gebruikers van de oude paneel-opdrachtregel zullen deze vervanging beschouwen als enorm krachtig en zeer eenvoudig in gebruik. De actiebalk gebruik plugins (geschreven in Python) om te kunnen zoeken naar toepassingen, bestanden, mappen, bladwijzers, contacten en nog veel meer. Actiebalk kan ook zoeken op Google Live, Yahoo en Beagle.

Figuur 7 Zoeken op 'net'

De actiebalk heeft twee verschillende verschijningsvormen. Een 'in-paneelvorm' en een opgevouwen vorm voor gebruik in verticale panelen en panelen met weinig vrije ruimte. Om te beginnem met zoeken toetst u eenvoudig (Alt-F3) en voert u een aantal zoektermen in. U kunt ook uw oude zoekoprachten bekijken en doorzoeken.

Er zijn veel verbeteringen in het programma waarmee u zich aanmeldt (GDM). De prestatieverbeteringen die in de desktop zijn aangebracht zijn ook hier terug te vinden. Er is ook een nieuwe knop "Opties" in de aanmeldingsgroeter die snel toegang geeft tot verschillende aanmeld-functies. Een nieuwe mogelijkheid "beveiligd op afstand" is toegevoegd zodat gebruikers op een veilige manier met een X-server verbinding kunnen maken. Het uiterlijk van de groeter is ook aangepast; gebruikers kunnen nu meer functies zelf instellen.

Figuur 8 Het is nu eenvoudiger dan ooit om uw aanmeldingsvoorkeuren te wijzigen met het compleet opnieuw ontworpen voorkeurenvenster van GDM.

Let op: Het bestand dat gebruikt wordt voor de configuratie-instellingen van GDM is gewijzigd van /etc/gdm/gdm.conf naar /etc/gdm/custom.conf. Kijk voor meer informatie op de pagina van het GDM Project.

In GNOME 2.14 is het mogelijk om altijd snel te wisselen van gebruiker. Zowel het dialoogvenster voor het afsluiten van de computer, als het ontgrendelingsdialoog geven de mogelijkheid om te wisselen naar een andere gebruiker. Ook kan aan het paneel een menu worden toegevoegd om snel te kunnen wisselen van gebruiker.

Figuur 9 Vanuit het paneel snel wisselen van gebruiker

Figuur 10 Vanuit een vergrendeld scherm wisselen van gebruiker

Een nieuwe functie in Evolution 2.6 s het delen van agenda's met CalDAV. Het CalDAV-protocol voor het delen van agenda's is geïmplementeerd in een aantal groupware servers, waaronder de vrijelijk beschikbare Hula server.

Figuur 11 De weergave van een gedeelde agenda met Hula

De Epiphany webbrowser maakt het bladeren door het world wide web almaar makkelijker. Nieuw in deze versie is het automatisch opbouwen van bladwijzerhiërarchieën. Dit vermindert de belasting die het werken met grote aantallen bladwijzers met zich meebrengt, maar behoudt het eenvoudige onderwerpgebaseerde systeem van bladwijzerbeheer dat u gewend bent van Epiphany. Onderwerpen zijn nu eenvoudiger te selecteren en aan te maken; Epiphany suggereert zelfs onderwerpen gebaseerd op eerder gebruik.

Figuur 12 Verbeterd bladwijzerbeheer en controle over stijlbladen

Deze uitgave bevat tevens ondersteuning voor gebruikergedefinieerde stijlbladen, waarmee verbeterde toegankelijkheid wordt geboden en de gebruiker meer invloed heeft op de presentatie van pagina's. Achter de schermen kan Epiphany nu Firefox, Mozilla of XULRunner als motor gebruiken. In het geval dat u NetworkManager gebruikt, dan zal Epiphany in staat zijn om uw netwerkinstellingen automatisch over te nemen.

Gedit blijft het gemak bieden van een eenvoudige tekst-editor maar met alle functies die nodig zijn om toepassingen te ontwikkelen of websites te maken. Nieuwe mogelijkheden in Gedit 2.14 zijn ondermeer verbeterde omgang met meerdere documenten en opslaan van bestanden op afstand. Bijvoorbeeld, met Gedit kunt u nu SFTP-, FTP- en WebDAV-mappen verkennen en bewerken direct vanuit het bestandsbeheer. Ook is de syntaxkleuring verbeterd van HTML, PHP, PSP en nog veel meer. Deze mogelijkheden maken van Gedit de krachtige editor die alle taken kan uitvoeren die gebruikers nodig hebben.

Figuur 13 Gedit kan meerdere bronbestanden tegelijkertijd bewerken. Het openen en opslaan kan lokaal of via een netwerk

Ook nieuw, is de mogelijkheid om plugins voor Gedit te schrijven in Python. Hiermee kan de functionaliteit van Gedit eenvoudig worden uitgebreid en aangepast, zelfs wanneer u niet goed in programmeren bent. Een aantal nuttige plugins worden bij Gedit meegeleverd zoals bijvoorbeeld om externe opdrachten te kunnen uitvoeren, of ondersteuning voor automatisch aanvullen via labels, en een interactieve Python-console.

Figuur 14 Het dialoogvenster met de eigenschappen voor de plugin voor externe opdrachten

De afbeeldingenviewer van GNOME heeft een nieuwe navigatiebalk. Wanneer u nu een afbeelding opent, kunt u eenvoudig de overige afbeeldingen van de map zien.

Figuur 15 Gemakkelijk navigeren door de afbeeldingen binnen een map

GNOME heeft nu de schermbeveiliging geïntegreerd. GNOME-screensaver is uitwisselbaar met de populaire "hacks" van Xscreensaver, maar het heeft ook veel nieuwe functies die niet in Xscreensaver te vinden zijn. Toepassingen die GNOME-screensaver herkennen kunnen ermee op een standaard manier communiceren en bijvoorbeeld aangeven dat het scherm niet op zwart moet worden gezet. Dialoogvensters zoals bij ontgrendeling van het scherm zijn nu vertaalbaar geworden en toegankelijk gemaakt voor mensen met handicaps. Deze verbeteringen in de toegankelijkheid geeft mensen met handicaps de mogelijkheid om eenvoudig hun scherm te ontgrendelen en zijn onderdeel van het voortdurend streven om overal in GNOME de toegankelijkheid te verbeteren.

Figuur 16 Configureren van de GNOME-schermbeveiliging

Gebruikers die liever Xscreensaver willen blijven gebruiken hebben die mogelijk maar dienen daarvoor de documentatie van hun distributie te raadplegen.

GNOME 2.14 maakt gebruik van de technologie van GStreamer 0.10. Het GStreamer multimedia-raamwerk is een krachtig en flexibel raamwerk voor beeld en geluid dat zowel op Linux- en UNIX-desktops wordt gebruikt als op zogenaamde 'embedded devices' (telefoons, navigatieapparatuur, etc.). Deze nieuwste versie van GStreamer is sneller en stabieler dan zijn voorganger. Problemen zoals de synchronisatie van beeld en geluid bij verschillende apparaten zijn verholpen, alsook het simultaan afspelen en het dynamisch oproepen van multimediaplugins. U kunt meer informatie vinden op de website van GStreamer.

Alle multimediatoepassingen die met GNOME worden meegeleverd zijn bijgewerkt om gebruik te kunnen maken van de meest recente GStreamer; inclusief Totem, Sound Juicer en de volumeregeling.

Met GStreamer 0.10 kunnen nu multimedia-plugins worden gebruikt die geleverd zijn door derden. Hiermee kunnen leveranciers ondersteuning bieden voor codecs met een niet-vrije licentie. Daaronder valt bijvoorbeeld ondersteuning voor AC3, WMA, MP3 etc. Een MP3-plugin voor GStreamer 0.10 waar wel een licentie voor nodig is, maar die toch vrijelijk beschikbaar is, is reeds beschikbaar gesteld door Fluendo, die GStreamer al geruime tijd ondersteuning biedt.

GNOME gaat er prat op dat het gemakkelijk te configureren is en gebruikers eenvoudige keuzes biedt terwijl het toch flexibel blijft. Een aantal elementen in het GNOME-configuratiecentrum zijn vereenvoudigd zodat u voorkeuren snel en gemakkelijk kunt instellen.

Figuur 17 Kies een voorkeurstoepassing uit een lijst of toets zelf een opdracht in.

Figuur 18 Kies uit een lijst met beschikbare geluiden of gebruik een eigen geluid.

Pessulus is een 'lockdown-editor' die systeembeheerders in staat stelt om gemakkelijk bepaalde functies in de GNOME-desktop uit te schakelen, hetgeen vaak gewenst is in bedrijfsomgevingen en internetcafés. Hoewel 'lockdown' al enkele jaren in GNOME mogelijk was, maakt Pessulus het voor de systeembeheerder nu veel eenvoudiger om deze taak uit te voeren.

Figuur 19 De lockdown-editor gebruiken om te voorkomen dat gebruikers de computer herstarten

Een aantal van de functies die ontzegd kunnen worden zijn:

Met Sabayon kunnen systeembeheerders een gebruikersprofiel aanmaken binnen een interactieve live GNOME-sessie. Wanneer een profiel aangemaakt of bewerkt wordt, wordt een nieuwe GNOME-sessie opgestart, ingebed in een venster. Deze sessie kan dan door de systeembeheerder worden gebruikt om alle gewenste wijzigingen te maken en vast te leggen.

Figuur 20 Met Sabayon wordt een gebruikersprofiel bewerkt

Binnen het ingebedde venster kan een systeembeheerder specifieke profielen aanmaken gebaseerd op functieomschrijving (bijvoorbeeld receptionist, datatypiste, programmeur, manager, etc.). Deze profielen kun dan worden opgeslagen en eenvoudig worden gebruikt op andere PC's. Dit bespaart systeembeheerders veel tijd. De profielen kunnen later, naar aanleiding van feedback van gebruikers, worden aangepast en fijngesteld. En omdat ze zich op een centrale plaats bevinden is het eenvoudig om de profielen te beheren en te gebruiken.

Vanaf GLib 2.10 vervangt de GSlice-allocator de verouderde GMemChunk en GTrashStacks APIs in GLib. GSlice lijkt erg op de slab-allocator in de kernel en kan snel en efficiënt geheugen toewijzen aan kleine structuren (bijv. GList-elementen, GtkWindow-structuren). GSlice heeft ook de 'locking overhead' van GMemCHunk niet waardoor het veel sneller is in multithreaded toepassingen.

Figuur 21 Prestaties van de 'Memory allocator' voor het toewijzen en vrijmaken van 1 miljoen GList-elementen in 1 (rood), 5 (geel), 10 (groen) en 20 (blauw) threads.

GMemChunk is op een dusdanige manier geïmplementeerd dat het in feite GSlice gebruikt, maar GMemChunk-API wordt vanaf nu ontraden.

Om geheugen toe te wijzen met de GSlice allocator, gebruikt u g_slice_new (MyStructure);, dat een pointer (ptr) teruggeeft. Om geheugen vrij te maken dat met GSlice was toegewezen, gebruikt u g_slice_free (MyStructure, ptr);.

GSlice gebruikt een schaalbare, thread-local cache van slices met verschillende afmetingen. Voor grote geheugentoewijzingen zal GSlice transparant en automatisch de g_malloc-allocator gebruiken, dus ontwikkelaars hoeven niet zelf de meest efficiënte allocator te kiezen .

In de meest recente GNOME kunnen ontwikkelaars nu aangeven dat hun toepassing automatisch moet worden opgestart wanneer GNOME opstart. Hiervoor hoeft alleen een .desktop-bestand te worden geïnstalleerd in $prefix/share/gnome/autostart/, /etc/xdg/autostart/ of ~/.config/autostart/. Wanneer u een service wilt installeren, maar deze standaard uit wilt zetten, kunt u de eigenschap X-GNOME-autostart-enabled = False toevoegen.

Hier zijn echter wel enkele voorwaarden aan verbonden: