Zaŭvahi da vydańnia GNOME 2.22
1. Uvodziny
GNOME 2.22 źjaŭlajecca najnoŭšaj versijaj GNOME, papularnaha šmatplatformavaha rabočaha asiarodździa dla tvajho kamputara. Prajekt GNOME zasiarodžvajecca na lohkaści vykarystańnia, stabilnaści, pieršaklasnych pierakładach i padtrymcy raznastajnych movaŭ, a taksama na dastupnaści asiarodździa dla ludziej ź fizyčnymi asablivaściami. GNOME źjaŭlajecca svabodnym prahramnym zabieśpiačeńniem z adkrytym kryničnym kodam i ŭtrymlivaje ŭsie zvykłyja pryłady, jakich čakaje siońniašni karystalnik ad sučasnaha rabočaha asiarodździa (email, kalektyŭnaja praca, vandravańnie ŭ Web, kiravańnie fajłami, multymedyjnyja prahramy, hulni), a taksama mahutnuju j hnutkuju platformu raspracoŭki inšych prahramaŭ dla persanalnych kamputaraŭ i mabilnych pryładaŭ.
Asiarodździe GNOME vydajecca kožnyja šeść miesiacaŭ i ŭtrymlivaje novyja mahčymaści, palapšeńni, vypraŭleńni pamyłak i pierakłady prahramaŭ. GNOME 2.22 praciahvaje hetuju tradycyju. Kab daviedacca bolš pra GNOME i jaho pieravahi adnosna inšych rabočych asiarodździaŭ (u zručnaści, dastupnaści, padtrymcy šmatlikich movaŭ i svabodzie), naviedaj staronku Pra GNOME na našym sajcie.
Dałučajsia da nas i daviedajsia pra ŭkład, jaki ty možaš zrabić dla našaha Prajekta.
GNOME 2.22 uklučaje ŭsie palapšeńni, zroblenyja dla GNOME 2.20 dy inšych raniejšych vydańniaŭ. Pra źmieny, zroblenyja dla GNOME 2.20, možna daviedacca na jaho staroncy zaŭvahaŭ da vydańnia.
2. Pamiaci Raphaela Higino
Vydańnie GNOME 2.22 pryśviačajecca pamiaci Raphaela Higino, siabra supołki pierakładčykaŭ GNOME i arhanizacyi GNOME u Brazylii.
Raphael Higino doŭhi čas udzielničaŭ u pierakładzie na brazylskuju partuhalskuju movu prahramaŭ GNOME i dušoju baleŭ za naš Prajekt. Jon byŭ adnym z najvažniejšych udzielnikaŭ supołki i zaŭždy sprabavaŭ padtrymać novych ludziej, jakija prychodzili da nas. Ź niekatorymi z nas jon byŭ blizkim siabram. Raphael zahinuŭ u tym hodzie ŭ avaryi, raźbiŭšysia na matacykli. Jamu było tolki 24 hady. Jaho paklikańnie, ciažkaja praca j siabroŭstva zaŭsiody zastanucca ŭ sercach udzielnikaŭ Prajekta dy inšych, kamu daviałosia ź im paznajomicca.
Słova ad Og Maciel
3. Navinki dla karystalnika
Prajekt GNOME nadalej zasiarodžvaŭsia na zručnaści vykarystańnia, vydajučy GNOME 2.22. Było zroblena mnostva vypraŭleńniaŭ pamyłak, pra jakija nam paviedamili karystalniki. Taksama my dadali šmat mahčymaściaŭ, pra jakija nas paprasili. Palapšeńniaŭ tak šmat, što my nie zmahli b pieraličyć tut usie, ale pasprabujem adciemić najlepšyja ŭ hetym vydańni GNOME.
- 3.1. Kamera!
- 3.2. Kampazycyja voknaŭ
- 3.3. Palapšeńni dla sietkavych fajłavych systemaŭ
- 3.4. DVD, ličbavaja televizija...
- 3.5. Suśvietny hadzińnik
- 3.6. Praciah Evolucyi
- 3.7. Addaleny stoł
- 3.8. Sproščanyja nałady klavijatury
- 3.9. Ale heta nia ŭsio...
3.1. Kamera!
U GNOME 2.22 źjaviłasia novaja aplikacyja, Cheese. Cheese dazvalaje rabić zdymki j videa na web-kameru kamputara. Dla hetych medyjaŭ možna ŭžyć raznastajnyja efekty (napr., nakładańnie śvietlalilovaha koleru, zaciamnieńnie, vyśviatleńnie, pierakošańnie dy inšyja). Ty možaš dasłać ich svaim siabram, zahruzić u prahramu F-Spot ci zrabić zdymkam dla tvajho kontu.
3.2. Kampazycyja voknaŭ
GNOME 2.22 dadaje mahčymaść kampazycyi voknaŭ na platformach, jakija jaje padtrymlivajuć. U adpaviednaści z pryncypam lohkaści vykarystańnia GNOME, hetaja mahčymaść nie pierahruvaščvaje rabočy stoł. Najbolej zaŭvažnymi źmienami źjaŭlajucca cieni ad voknaŭ, žyvy prahlad voknaŭ pry ich pieraklučeńni klavišami Alt+Tab dy efekty prazrystaści.
Nia ŭsiakaja hrafičnaja aparatura stabilna pracuje z kampazycyjaj, tamu hetaja mahčymaść pakul što zmoŭčana adklučanaja i nia vystaŭlenaja ŭ naładach. Kali ty ŭpeŭnieny, što pracuješ z hrafičnaj aparaturaj, jakaja padtrymlivaje kampazycyju, tady možaš vykanać nastupny zahad: gconftool-2 -s --type bool /apps/metacity/general/compositing_manager true albo vystaviŭšy adpaviedny kluč praz Redaktar naładaŭ. Kab adklučyć kampazycyju, vystaŭ hety kluč u false.
3.3. Palapšeńni dla sietkavych fajłavych systemaŭ
U GNOME 2.22 źjaviłasia padtrymka GVFS, novaha srodku dla pracy ź virtualnymi fajłavymi systemami dla GTK+, jaki nie zaležyć ad miesca pałažeńnia resursaŭ. Systema GVFS sprajektavanaja takim čynam, kab złamać abmiežavańni zastarełaj systemy GNOME-VFS. Napr., ciapier nia treba pomnić źviestki dla aŭtaryzacyi ciaham usioj sesii, a praca z fajłami stała bolš ustojlivaj pry pamyłkach. Šmatlikija aplikacyi GNOME užo pracujuć praz GVFS, u tym liku asnoŭnyja prahramy asiarodździa.
Pierajšoŭšy na systemu GVFS, GNOME ciapier trymajecca specyfikacyi Śmietnicy ad prajektu Freedesktop.org, kab zachoŭvać vydalenyja fajły.
Taksama ciapier padtrymlivajecca bolš pratakołaŭ. cdda:// ciapier pakazvaje ŭsie hukavyja ściežki na dysku CD, dastupnyja ŭ farmacie fajłaŭ WAV. gphoto2:// daje dostup da padłučanaj ličbavaj kamery.
Kiraŭnik fajłaŭ GNOME ciapier lepiej pracuje sa źmiennymi nośbitami i pakazvaje infarmacyjnuju panel z mahčymymi dziejańniami, kali ty ŭstaŭlaješ źmienny nośbit ci pierachodziš u kataloh na im.
Techničnyja źviestki pra GVFS dastupnyja ŭ raździele Padraździeł 6.1 ― GVFS i GIO Navinak dla prahrameraŭ.
3.4. DVD, ličbavaja televizija...
U Videaplayery GNOME palepšyłasia padtrymka čytańnia DVD, a taksama ličbavaj televizii (DVB). U GNOME 2.22 źjavilisia novyja pluginy, napr., dla padtrymki MythTV, Youtube i pošuku praz Tracker. Jość padtrymka publikacyi śpisu i mahčymaść vybirać subtytry dla fajłaŭ.
GNOME 2.22 moža pracavać z fajłami Flash, u tym liku ź videafajłami, z dapamohaj svabodnaha dy adkrytaha dekodera Flash swfdec.
3.5. Suśvietny hadzińnik
Ciapier nia treba samomu vyličvać, kali ž pačniecca telekanferencyja z tvaim udziełam u Sydnei. GNOME 2.22 ciapier maje admysłovuju internacyjanalizacyju hadzińnika. Prosta dadaj miescy na ziamnoj kuli i naziraj za tamtejšym časam i nadvorjem.
3.6. Praciah Evolucyi
Evolution praciahvaje ciešyć svaich karystalnikaŭ. U hetaj versii źjaviłasia padtrymka kalendaroŭ Google i ŭłasnych etykietak (cetlikaŭ) dla paštovych listoŭ.
Taksama viałasia praca pa pavieličeńni chutkaści filtravańnia spamu. Paviedamleńni ab pamyłkach ciapier mienš zaminajuć pracavać, bo pakazvajucca nie ŭ vypłyŭnych voknach, ale ŭ paneli statusu.
3.7. Addaleny stoł
U GNOME 2.22 źjaviŭsia Prahladalnik addalenych stałoŭ. Hetaja aplikacyja dapaŭniaje najaŭny server addalenych stałoŭ GNOME. Jana padtrymlivaje pošuk kamputaraŭ u lakalnaj sietcy i stvareńnie zakładak dla ich.
Karystalnikam, jakija vymahajuć bolšaj kolkaści mahčymaściaŭ dla servera addalenych stałoŭ, taksama spadabajecca novaja kartka Admysłovaje ŭ dyjalohavym aknie ŭłaścivaściaŭ hetaj prahramy.
3.8. Sproščanyja nałady klavijatury
Nałady raskładak i dastupnaści klavijatury ciapier spałučanyja ŭ adnym dyjalohavym aknie, u jakim źmiaščajucca ŭsie patrebnyja nałady klavijatury. Klavijaturnyja skaroty asiarodździa pakinutyja asobna.
3.9. Ale heta nia ŭsio...
GNOME 2.22 utrymlivaje mnostva vypraŭleńniaŭ i palapšeńniaŭ ad apošnich šaści miesiacaŭ raspracoŭki, miž inšym:
- ciapier možna adčyniać kantakty Evolution prosta z paneli Deskbar;
- u Tekstavym redaktary palepšyŭsia praces druku;
- u Šachmaty praź sietku ciapier mohuć hulać niekalki hulcoŭ;
- u Epiphany źjavilisia nahadvańni ab zahruzkach fajłaŭ;
- Kiraŭnik archivaŭ ciapier padtrymlivaje archivy LZMA (7-zip);
- ciapier kamputar nie zasynaje j nie hibernuje padčas zapisu dyskaŭ;
- Hartač dakumentaŭ ciapier pracuje chutčej dy ŭžyvaje mieniej pamiaci;
- taksama Hartač dakumentaŭ padtrymlivaje pierachody pamiž staronkami dla demanstracyi słajdaŭ PDF;
- Tomboy ciapier moža spałučać natatki ŭ natatniki;
- Sound Juicer padtrymlivaje bolej metaźviestak, u tym liku numar dysku j hod;
- narešcie, palapšeńni ŭ dakładnaści j zručnaści Kalkulatara;
- Kiraŭnika klučnikaŭ całkam zamianiŭ Seahorse;
- i jašče šmat inšych źmienaŭ, jakija vartyja taho, kab ich ubačyć!
4. Navinki ŭ dastupnaści GNOME
4.1. Udaskanaleńnie pavieličeńnia j čytańnia z ekranu
Orca, technalohija čytańnia z ekranu dla GNOME, u versii 2.22 atrymała šerah palapšeńniaŭ. Plonam ščylnaj supracy z prajektam Mozilla stała vydatnaja dastupnaść u Firefox 3, u tym liku ciapier Orca padtrymlivaje Bahatyja Dastupnyja Internetnyja Aplikacyi (ARIA) dy Žyvyja Rehijony (Live Regions). Hetaja padtrymka pavyšaje ŭzrovień dastupnaści sučasnych dynamičnych web-aplikacyjaŭ.
Orca ŭ GNOME 2.22 taksama pačała padtrymlivać kantrastavy alfabet Braille 2. uzroŭniu. Šmat namahańniaŭ było nakiravana i na pavyšeńnie jakaści j stabilnaści hetaj prahramy.
Ekrannaja lupa ciapier moža ŭžyvać takija technalohii, jak kampazycyju X, dla raŭniejšaj i poŭnaekrannaj prakrutki, kali aparatura padtrymlivaje heta. Taksama palepšanaje vykarystańnie admysłovych filtraŭ dla daltonikaŭ.
4.2. Dastupnaja myš
GNOME 2.22 uklučaje nabor admysłovych palapšeńniaŭ dastupnaści pry kiravańni z dapamohaj myšy. Siarod novych mahčymaściaŭ:
- mahčymaść trymać kursor u miežach peŭnaha frahmentu ekranu;
- mahčymaść adčyniać kantekstavaje menu, vykarystoŭvajučy tolki adnu knopku myšy;
- mahčymaść vykonvać roznyja varyjanty klikaŭ (napr., adzin klik, dvuklik, kantekstavy klik, pieraciahvańnie) biaz knopak myšy (zvyčajnaja nazva: dwelling).
5. Navinki dla administrataraŭ
5.1. Intehracyja PolicyKit
PolicyKit źjaŭlajecca novym srodkam zabieśpiačeńnia biaśpieki dla raznastajnych rabočych asiarodździaŭ. PolicyKit daje prostuju mahčymaść dla aplikacyjaŭ zapytać pra nadańnie dadatkovych pravoŭ, napr. dla administracyjnych prahramaŭ.
Z dapamohaj PolicyKit ciapier administratary mohuć skanfihuravać ahulnyja systemnyja nałady. Napr., ty možaš dazvolić peŭnamu karystalniku źmianiać datu j čas na kamputary, albo nadać peŭnym karystalnikam mahčymaść uklučać i vyklučać systemnyja pasłuhi.
Karystalniki, jakija nia majuć pravoŭ dla źmieny peŭnaj nałady, ciapier majuć mahčymaść atrymać takija pravy z dapamohaj knopki adblakavańnia. Klik na takuju knopku vyklikaje akno z zapytam dadatkovych aŭtaryzacyjnych źviestak.
5.2. Palepšanaje systemnaje pryładździe
Systemnaje administracyjnaje pryładździe GNOME ciapier sočyć za źmienami ŭ redahavanych kanfihuracyjnych fajłach. Ciapier, kali inšy administratar źmianiaje kanfihuracyju, dyk ty adrazu bačyš źmieny na ekranie.
Pryłada kiravańnia Supolnadastupnyja katalohi ciapier dazvalaje madyfikavać bazu źviestak ab karystalnikach SMB (smbpasswd).
Pryłada kiravańnia Sietka ciapier umieje ŭstaloŭvać spałučeńni praz PPPoE dy GPRS.
6. Navinki dla prahrameraŭ
Platforma prahramavańnia GNOME 2.22 daje niezaležnym prahrameram stabilny padmurak dla stvareńnia svaich aplikacyjaŭ. GNOME dy platforma licenzijavanyja takim čynam, kab dazvalać stvarać i svabodnyja, i ŭłaśnickija prahramy, jakija b pracavali, abapirajučysia na GNOME.
Dla biblijatek z platformy GNOME my harantujem stabilny API i ABI ciaham astatnich vydańniaŭ GNOME 2.x. Dla biblijatek Stała GNOME my nie dajem takich harantyjaŭ, ale pieravažna jany taksama zastajucca niaźmiennymi ad vydańnia da vydańnia.
- 6.1. GVFS i GIO
- 6.2. Asiarodździe prahramavańnia Anjuta
6.1. GVFS i GIO
GVFS źjaŭlajecca virtualnaj fajłavaj systemaj dla pracy z SFTP, FTP, DAV, SMB, ObexFTP itp, jakaja pracuje ŭ absiahu karystalnika. GVFS zamianiaje GNOME-VFS. GNOME-VFS ličycca zastarełaj systemaj, i prahramery nie pavinny karystacca joju, pišučy novyja aplikacyi.
GVFS składajecca ź dźviuch častak:
- GIO, novaj supolnadastupnaj biblijateki, jakaja źjaŭlajecca častkaj GLib i daje API dla GVFS; i
- samoha GVFS, novaha pakunka, jaki ŭtrymlivaje srodki dla raboty z raznastajnymi fajłavymi systemami j pratakołami, napr. SFTP, FTP, DAV, SMB i ObexFTP.
GVFS/GIO źjaŭlajecca sučasnaj zručnaj virtualnaj fajłavaj systemaj (VFS). Jana daje prahrameram API, zručniejšaje za vykliki ŭvodu/vyvadu POSIX. Nie paŭtarajučy API uvodu/vyvadu POSIX, jana daje interfejs vysokaha ŭzroŭniu, skiravany na rabotu z dakumentami. Akramia čytańnia j zapisu fajłaŭ, systema GIO daje mahčymaść adsočvać fajły, ažyćciaŭlać niesynchranizavany ŭvod/vyvad dy aŭtamatyčna zakončvać nazvy fajłaŭ.
GVFS pracuje nastupnym čynam: uklučajecca adziny hałoŭny deman (gvfsd), jaki naziraje za zmantavańniami GVFS. Kožnaje zmantavańnie absłuhoŭvajecca asobnym demanam (niekatoryja zmantavańni ŭsio ž pracujuć z adnym demanam, ale takich vielmi mała). Klijenty kamunikujuć sa zmantavańniami, spałučajučy vykliki D-BUS (praz šynu sesii dy adnarangavy D-BUS) i asablivy pratakoł dla dostupu da źmiestu fajłaŭ. Adasableńnie srodkaŭ dostupu da roznych resursaŭ ad pracesaŭ źmianšaje ŭzrovień zaležnaściaŭ aplikacyjaŭ ad inšych modulaŭ dy robić systemu stabilniejšaj.
GVFS taksama padtrymlivaje punkt zmantavańnia FUSE ~/.gvfs/, praź jaki možna absłuhoŭvać dostup da zmantavańniaŭ GVFS dla zastarełych aplikacyj, jakija vykarystoŭvajuć standartnaje API uvodu/vyvadu POSIX.
U adroźnieńni ad GNOME-VFS, spałučeńni GVFS zachoŭvajuć stan. Heta značyć, što karystalnik nie pavinny bolš štoraz uvodzić svoj parol dla kožnaha paśpiachovaha spałučeńnia.
Pry pierachodzie da GVFS Nautilus ciapier samastojna absłuhoŭvaje aŭtamatyčnyja mantavańnie dy ŭklučeńnie prahramaŭ, a prahrama gnome-volume-manager stała niepatrebnaj.
Dakumentacyja dla GIO API dastupnaja ŭ siecivie razam z padručnikami pa pieranosie aplikacyjaŭ z uvodu/vyvadu POSIX i GNOME-VFS na systemu GIO.
- 6.1.1. Paharšeńni
6.1.1. Paharšeńni
Chacia systema GVFS vypraŭlaje šmatlikija prablemy, jakija ŭźnikali praz vykarystańnie GNOME-VFS, usio ž byli časova stračanyja niekatoryja mahčymaści. Najbolej zaŭvažnaj strataj stała niastača adrasoŭ fonts:// i themes://.
My pasprabujem raźviazać hetyja prablemy jak maha chutčej. Taksama jašče jość aplikacyi, nie pieraniesienyja na systemu GVFS. Stan pieranosu dastupny ŭ siecivie.
6.2. Asiarodździe prahramavańnia Anjuta
Asiarodździe prahramavańnia Anjuta stała častkaj naboru prahramera dla GNOME. Anjuta intehrujecca z GNOME i prapanuje mnostva mahčymaściaŭ dla prahrameraŭ, napr. intehravanyja debuger, redaktar hrafičnych interfejsaŭ Glade dy interfejs dla prahramy Valgrind.
7. Padtrymka movaŭ
Dziakujučy ŭdzielnikam mižnarodnaha Pierakładčyckaha Prajektu GNOME, GNOME 2.22 prapanuje padtrymku dla 46 movaŭ (ź jak mienš 80% pierakładzienych paviedamleńniaŭ prahram), a taksama mnostva padručnikaŭ dla karystalnikaŭ dy systemnych administrataraŭ na roznych movach.
Padtrymanyja movy:
- Anhielskaja (dla Złučanych Štataŭ, Brytanii, Kanady)
- Arabskaja
- Baskaŭskaja
- Baŭharskaja
- Brazylskaja partuhalskaja
- Dackaja
- Dackaja
- Dzongkha
- Estonskaja
- Finskaja
- Francuskaja
- Gujarati
- Halickaja
- Hišpanskaja
- Hreckaja
- Italjanskaja
- Japonskaja
- Karejskaja
- Katalonskaja
- Kitajskaja (dla Hong Kongu)
- Kitajskaja (dla Kitaju)
- Kitajskaja (dla Tajvaniu)
- Litoŭskaja
- Makiedonskaja
- Malayalam
- Marathi
- Narveskaja Bokmål
- Nepalskaja
- Niamieckaja
- Partuhalskaja
- Polskaja
- Punjabi
- Rasijskaja
- Serbskaja
- Serbskaja łacinka
- Słavienskaja
- Tajskaja
- Tamilskaja
- Tureckaja
- Ukrainskaja
- Vijetnamskaja
- Vuhorskaja
- Českaja
- Łatyskaja
- Švedzkaja
Šmat movaŭ majuć častkovuju padtrymku, z bolš jak pałovaju pierakładzienych paviedamleńniaŭ ad prahramaŭ, u tym liku pierakład na biełaruskuju łacinku, zrobleny na 74%.
8. Instalacyja GNOME
Ty možaš pahladzieć na GNOME 2.22 z dapamohaj zahružalnaha dysku LiveCD, jaki ŭtrymlivaje ŭsie prahramy hetaha vydańnia. Ty možaš zahruzić systemu z hetaha dysku, ničoha nie ŭstaloŭvajučy na kamputar. Jaho možna ŭziać z našaha BitTorrent-sajtu.
My rekamendujem dla aktualizacyi ci pieršaj instalacyi GNOME 2.22 vykarystać aficyjnyja pakunki, zbudavanyja dla tvajoj dystrybucyi. Papularnyja dystrybucyi chutka daduć mahčymaść zainstalavać GNOME 2.22, a niekatoryja ŭžo ciapier majuć pakunki dla testavaj versii GNOME 2.22. Śpis dystrybucyj, jakija pastaŭlajuć GNOME, i versii dla kožnaj ź ich možna pahladzieć na našaj staroncy Get Footware.
Kali ty śmieły čałaviek i chočaš zbudavać GNOME z kryničnaha kodu, my rekamendujem tabie vykarystać jakuju-niebudź admysłovuju pryładu. GARNOME zbuduje dla ciabie GNOME z archivaŭ vydańnia. Tabie spatrebicca GARNOME 2.22.x, kab zbudavać GNOME 2.22.x. Taksama isnuje jhbuild, pryłada, jakaja buduje najśviažejšy GNOME sa schovišča SVN. Taksama možna vykarystać hetuju pryładu dla zbudavańnia naboru modulaŭ gnome-2.22.
Choć GNOME moža być zbudavany prosta z archivaŭ vydańnia, ale my vielmi rekamendujem vykarystać adnu z pryładaŭ, akreślenych vyšej.
9. U čakańni GNOME 2.24
Raspracoŭka paśla GNOME 2.22 nie zakončvajecca. Užo raspačałasia praca nad GNOME 2.24, jaki vyjdzie roŭna praz šeść miesiacaŭ paśla 2.22.
Siarod čakanych navinak nastupnaha vydańnia GNOME 2.24:
- novaja versija Ekiga, klijenta VoIP dla GNOME, ź pierapracavanym interfejsam dy padtrymkaj prysutnaści SIP;
- Empathy, klijent imhniennaj kamunikacyi, jaki abapirajecca na systemu kamunikacyj Telepathy;
- doŭhačakanaja padtrymka vyhladaŭ kalonaŭ dy śpisu dla Kiraŭnika Fajłaŭ GNOME;
- zakančeńnie pierachodu z GNOME-VFS na GVFS; a taksama
- vypraŭleńni znojdzienych pamyłak, pavieličeńnie chutkaści, źmianšeńnie vykarystańnia pamiaci ŭ raznastajnych prahramach rabočaha asiarodździa.
Mapa vydańnia GNOME źmiaščaje źviestki ab planach raspracoŭščykaŭ na nastupnaje vydańnie, a chutka źjavicca Plan vydańnia GNOME 2.24.
10. Zasłuhi
Hetyja zaŭvahi da vydańnia byli stvoranyja Davydam Madeley, abapirajučysia na vialikuju padtrymku ad usioj supolnaści GNOME. Ad usioj supolnaści, my vykazvajem ščyruju padziaku da prahrameraŭ dy inšych udzielnikaŭ raspracoŭki, jakija zrabili mahčymym źjaŭleńnie hetaha vydańnia GNOME.
Hety tekst možna svabodna pierakładać na inšyja movy. Kali chočaš pierakłaści jaho na svaju rodnuju movu, źviarnisia da Prajekta pierakładaŭ GNOME.