GNOME 2.26 ― informacje o wydaniu

1. Wprowadzenie

GNOME 2.26 to najnowsza wersja popularnego, wieloplatformowego, graficznego środowiska do pracy z komputerem. Najważniejszymi cechami środowiska jest łatwość użycia, stabilność oraz najlepsza dostępność i tłumaczenie. Projekt GNOME tworzy oprogramowanie o wolnym kodzie źródłowym, które zawiera wszystkie elementy nowoczesnego środowiska pracy z komputerem. Są to programy do: obsługi poczty elektronicznej, pracy grupowej, zarządzania plikami i multimediami oraz gry. GNOME to także elastyczna platforma programowania o dużych możliwościach, przeznaczona dla komputerów osobistych i urządzeń przenośnych.

Rysunek 1GNOME 2.26

Środowisko GNOME jest wydawane co sześć miesięcy. Każde wydanie zawiera wiele nowych funkcji, usprawnień, poprawek błędów i tłumaczeń. Wydanie GNOME 2.26 nie jest wyjątkiem. Więcej informacji o środowisku GNOME i o cechach (użyteczność, dostępność, internacjonalizacja i wolność), które wyróżniają je spośród innych systemów i środowisk, można znaleźć na stronie About GNOME (strona w języku angielskim).

Dołącz do nas i przekonaj się, że każdy może zmieniać świat.

Wydanie GNOME 2.26 zawiera wszystkie usprawnienia dokonane w wersji GNOME 2.24 i wcześniejszych. Więcej informacji o zmianach w wersji GNOME 2.24 można znaleźć w odpowiednich informacjach o wydaniu.

2. Nowości dla użytkowników

Użytkownicy i użyteczność są od zawsze w centrum uwagi projektu GNOME. W wersji 2.26 poprawiono setki błędów i dodano wiele usprawnień wnioskowanych przez użytkowników. Wypisanie ich wszystkich w tym miejscu nie jest możliwe, dlatego wspomnimy tylko o najważniejszych i najciekawszych funkcjach przeznaczonych dla użytkowników.

2.1. Nowa, pełna obsługa nagrywania płyt

Mimo, że poprzednie wersje środowiska GNOME umożliwiały łatwe nagrywanie płyt CD i DVD, w wydaniu GNOME 2.26 debiutuje nowy program do nagrywania płyt ― Brasero.

Program Brasero posiada funkcje, które nie były dostępne w dotychczasowym programie do nagrywania płyt. Są to m.in. nagrywanie dźwiękowych płyt CD z odsłuchem ścieżek, możliwość podziału ścieżek, normalizacja głośności, pełna obsługa dysków wielosesyjnych, sprawdzanie spójności, edytor okładek oraz obsługa wielu mechanizmów nagrywających.

Rysunek 2Brasero

Użytkownicy przyzwyczajeni do istniejącej metody nagrywania płyt nie muszą uczyć się obsługi nowego programu. W dalszym ciągu można korzystać z opcji menu Programy ▸ Narzędzia systemowe ▸ Asystent CD/DVD, która wyświetla okno, gdzie można upuścić pliki do nagrania. Obrazy płyt (ISO) można nagrywać za pomocą opcji z menu kontekstowego pliku obrazu.

Program Brasero umożliwia dodawanie obsługi nagrywania płyt do innych programów środowiska GNOME. Na przykład odtwarzacz multimediów pozwala na nagranie oglądanego filmu na płytę (S)VCD lub DVD.

2.2. Łatwiejsze współdzielenie plików

Środowisko GNOME 2.26 zawiera wtyczkę dla menedżera plików, która pozwala na proste współużytkowanie plików poprzez protokoły WebDAV, HTTP oraz Bluetooth.

Rysunek 3Współużytkowanie plików

2.3. Ułatwiona migracja z Windows do programu Evolution

Pakiet do pracy grupowej Evolution zyskał dwie funkcje ważne dla użytkowników przechodzących do środowiska GNOME z systemu Microsoft Windows.

Pierwszą z nich jest możliwość importowania plików folderów osobistych programu Microsoft Outlook (pliki PST) bezpośrednio w programie Evolution. Obsługiwane są: wiadomości e-mail, informacje kontaktowe, spotkania, zadania i wpisy dziennika. Dotychczas importowanie trzeba było wykonywać za pomocą innych programów, jak np. Thunderbird dla Windows.

Drugą ważną funkcją jest obsługa protokołu MAPI serwera Microsoft Exchange. Jest to protokół używany przez program Outlook do kontaktowania się z serwerem Exchange. Dotychczas obsługiwany był tylko protokół SOAP serwera Exchange, który nie jest dostępny na wszystkich instalacjach serwera Exchange. Funkcja ta znacznie poprawia integrację programu Evolution z serwerami Exchange.

2.4. Usprawnienia odtwarzacza multimediów

Odtwarzacz multimediów GNOME zyskał kilka nowych funkcji.

Wiele współczesnych odtwarzaczy mediów umożliwia współdzielenie treści za pomocą protokołów UPnP i DLNA. Nowy klient DLNA/UPnP Coherence umożliwia przeglądanie i odtwarzanie tych treści w Odtwarzaczu multimediów GNOME.

Odtwarzacz multimediów GNOME obsługuje już od dłuższego czasu wyświetlanie napisów do filmów, jednak napisy te musiały być dostarczone przez użytkownika. W wydaniu GNOME 2.26 nie jest to już konieczne ― nowa wtyczka pobierania napisów umożliwia ich automatyczne wyszukiwanie i pobieranie.

2.5. Kontrola głośności zintegrowana z systemem PulseAudio

PulseAudio to nowy system zarządzania i miksowania sygnałów dla wejść i wyjść dźwiękowych, stosowany na wielu platformach. Obsługuje on m.in. regulację głośności dla poszczególnych programów oraz dynamiczne kierowanie sygnałów z wielu urządzeń dźwiękowych (np. kart dźwiękowych z interfejsem USB).

Środowisko GNOME 2.26 korzysta z tych funkcji poprzez nowy regulator głośności i narzędzie Preferencje dźwięku.

Rysunek 4Ustawienia wejść kontroli głośności

Okno Preferencje dźwięku łączy funkcje wyboru urządzeń dźwiękowych, regulacji głośności dla programów, głośności i motywów powiadomień.

Dla użytkowników, którzy nie korzystają z systemu PulseAudio, dostępny jest stary mikser (bazujący na bibliotece GStreamer). Program rozszerzono o opcje wyboru motywu dźwięków systemowych.

2.6. Obsługa wielu monitorów i rzutników

Okno narzędzia Preferencje wyświetlania zawiera lepszy podgląd podłączonych monitorów i rzutników oraz ułatwia ustawianie i korzystanie z różnych konfiguracji wyświetlania.

Rysunek 5Preferencje wyświetlania

Narzędzie Preferencje wyświetlania jest bardziej niezawodne ― także z niedopracowanymi sterownikami kart graficznych. Po zmianie ustawień monitora wyświetlana jest prośba o potwierdzenie. Nawet jeśli po zmianie ustawień nastąpi awaria, to ostatnia działająca konfiguracja zostanie przywrócona.

2.7. Prawie telepatyczna komunikacja

Komunikator Empathy, który korzysta z biblioteki komunikacyjnej Telepathy, zyskał kolejne funkcje. Są to między innymi: obsługa przesyłania plików (Jabber i link-local XMPP), obsługa zaproszeń w pokojach rozmów, motywy i powiadomienia dźwiękowe oraz usprawnione działanie technologii VoIP.

Rysunek 6Wideokonferencja w programie Empathy

Możliwa jest komunikacja VoIP za pomocą protokołu Jingle z użyciem kodeków Theora i Speex.

Dodano także obsługę motywów dźwiękowych i dymków powiadomień.

2.8. Pasek położenia w przeglądarce Epiphany

Przeglądarka internetowa środowiska GNOME ― Epiphany ― ma nowy pasek adresu, podobny do paska Awesome Bar z przeglądarki Firefox 3.0.

Rysunek 7Nowy pasek adresu

2.9. Integracja czytników linii papilarnych

Program fprintd został zintegrowany ze środowiskiem GNOME 2.26, co umożliwia rejestrację linii papilarnych i korzystanie z nich do uwierzytelniania.

Jeśli komputer jest skonfigurowany do korzystania z uwierzytelniania na podstawie linii papilarnych, użytkownicy mogą zarejestrować swoje odciski palców, korzystając z okna System ▸ Preferencje ▸ O mnie.

2.10. Ale to nie wszystko...

Obok dużych zmian w każdym wydaniu środowiska GNOME jest też wiele małych dodatków i usprawnień.

  • Menedżer plików może uruchamiać program PackageKit w celu instalacji programów obsługujących otwierany typ pliku.
  • Do przeciągania paneli na ekranie wymagane jest wciśnięcie klawisza modyfikatora (zwykle klawisz Alt). Ten sam klawisz modyfikatora umożliwia przeciąganie okien, chwytając za ich środek.
  • Kontrolki wpisywania hasła wyświetlają ostrzeżenie, gdy włączony jest klawisz CapsLock.
  • Zmiana metody wprowadzania w menu kontekstowym dotyczy tylko danego pola tekstowego, a nie całego programu jak dotychczas. (Jest to opcja niezależna od ustawień domyślnych metody wprowadzania i układu klawiatury).
  • Ustawienia metody wprowadzania działają także w polach wprowadzania haseł.
  • Program Deskbar obsługuje wtyczki formatu OpenSearch.
  • Nowe efekty graficzne, takie jak wysuwanie się paneli podczas logowania i wylogowywania oraz przenikanie teł pulpitu.

3. Nowości w dziedzinie dostępności

Misją projektu GNOME jest tworzenie oprogramowania dostępnego dla wszystkich, także dla użytkowników niepełnosprawnych, którym trudniej jest używać komputera. W tym celu utworzono projekt dostępności GNOME i bibliotekę programistyczną dla ułatwień dostępu, która stała się standardem dla Wolnego Oprogramowania.

Wydanie GNOME 2.26 kontynuuje tę misję i zawiera wiele usprawnień.

3.1. Czytnik ekranowy Orca

Programiści projektu Orca włożyli wiele pracy w zmniejszenie liczby błędów (w wersji GNOME 2.26 poprawiono ich ponad 160) i poprawę wydajności programu. Niektóre z usprawnień to:

  • poprawiona obsługa standardu ARIA w przeglądarce Firefox,
  • nowe reguły wymowy SłówWiki oraz mnemoników,
  • możliwość konfiguracji wysokości głosu, szybkości i głośności bezpośrednio z okna preferencji,
  • zwiększona wydajność i niezawodność.

4. Nowości dla programistów

Poniższe zmiany są ważne dla osób korzystających z platformy programistycznej GNOME 2.26. Niezainteresowani czytelnicy mogą przejść dalej, do części Rozdział 5 ― Internacjonalizacja.

GNOME 2.26 to, obok środowiska GNOME, także wydanie platformy programistycznej GNOME ― zestawu bibliotek o stabilnych interfejsach programistycznych (API) oraz binarnych (ABI). Biblioteki te umożliwiają tworzenie oprogramowania dla wielu platform i są dostępne na licencji GNU LGPL.

Korzystanie z przestarzałych bibliotek

W wydaniu GNOME 3.0 usunięte będą różne przestarzałe części platformy GNOME. Są to między innymi biblioteki GNOME takie jak libgnome, libgnomeui, libgnomeprint, libgnomeprintui, libglade oraz libgnomevfs. Dla programów środowiska GNOME przygotowano listę zadań mających na celu usunięcie odwołań do przestarzałego kodu. Pozwoli to zapewnić łagodne przejście na platformę GNOME 3.0.

Zachęcamy programistów do wykonania tego kroku także w ich własnych programach. Dla wszystkich programistów (także potencjalnych) na stronie wiki GNOME goals przygotowaliśmy listę zadań do wykonania.

4.1. GTK+ 2.16

GTK+ 2.16 to najnowsze wydanie biblioteki GTK+, która stanowi serce platformy GNOME. Wersja GTK+ 2.16 zawiera nowe funkcje dla programistów oraz wiele poprawek błędów. W kodzie źródłowym rozpoczęto także przygotowania do nadchodzącej wersji GTK+ 3.0.

Kontrolki GtkEntry mogą wyświetlać ikony na początku lub końcu pola wprowadzania tekstu (w zależności od kierunku wprowadzania tekstu w danym języku). Ikony te mogą być podświetlane i klikane.

Rysunek 8Ikony w kontrolce GtkEntry

Kontrolki GtkEntry mogą także wyświetlać pasek postępu.

Rysunek 9Kontrolka GtkEntry z paskiem postępu

Dla kontrolek, które mogą być łączone z GtkAction, dodano nowy interfejs GtkActivatable.

4.2. Dostęp do interfejsów programistycznych do nagrywania płyt

Biblioteka libbrasero-media udostępnia interfejs API do dostępu do infrastruktury nagrywania płyt w środowisku GNOME. Przykład użycia można znaleźć w odtwarzaczu mediów GNOME, który zawiera wtyczkę do nagrywania płyt DVD i VCD z filmami.

4.3. Dostęp do interfejsów programistycznych programu Evince

W celu umożliwienia dostępu do kontrolki EvView używanej w programie Evince utworzono nową bibliotekę libevview. Pozwala ona na osadzanie komponentu przeglądania dokumentów w innych programach.

Biblioteka libevdocument umożliwia tworzenie mechanizmów wyświetlania dokumentów dla programu Evince bez konieczności dodawania ich do drzewa kodu źródłowego programu Evince.

Obie biblioteki posiadają wiązania do języka Python. Znajdują się one w module gnome-python-desktop.

4.4. Anjuta

W zintegrowanym środowisku programowania Anjuta także dokonano wielu ulepszeń. Jednym z ważniejszych jest zupełnie nowy mechanizm zarządzania symbolami, który wraz z nowym systemem zakładek pozwala na znacznie szybsze poruszanie się po kodzie źródłowym. Za pomocą programu pkg-config możliwe jest automatyczne wykrywanie bibliotek dla funkcji automatycznego uzupełniania i podpowiedzi w kodzie źródłowym.

Dodatkowo poczyniono duże postępy w integracji systemów kontroli wersji oraz programu Glade (projektowanie interfejsu użytkownika). Drzewo plików zawiera ikony stanu dla wszystkich plików przechowywanych w systemie kontroli wersji (Subversion lub Git). Możliwe jest automatyczne generowanie wywołań zwrotnych z Glade. Obsługiwane są też pliki GtkBuilder.

Dla lepszej obsługi platformy GNOME Mobile dodano możliwość debugowania za pomocą programu gdbserver oraz obsługę programu Scratchbox (w wersji 2).

5. Internacjonalizacja

Dzięki członkom Projektu tłumaczenia GNOME z całego świata środowisko GNOME 2.26 może poszczycić się obsługą 48 języków na poziomie co najmniej 80 procent przetłumaczonych komunikatów (włącznie z podręcznikami dla użytkownika i administratora w wielu językach).

Obsługiwane języki:

  • angielski (amerykański, brytyjski)
  • arabski
  • assamski
  • baskijski
  • bengalski (Indie)
  • bułgarski
  • chiński (Chiny)
  • chiński (Hongkong)
  • chiński (Tajwan)
  • czeski
  • duński
  • estoński
  • fiński
  • francuski
  • galicyjski
  • grecki
  • gudżaracki
  • hebrajski
  • hindi
  • hiszpański
  • holenderski
  • japoński
  • kannada
  • kataloński
  • koreański
  • litewski
  • macedoński
  • malajalam
  • marathi
  • niemiecki
  • norweski bokmål
  • orija
  • pendżabski
  • polski
  • portugalski
  • portugalski brazylijski
  • rosyjski
  • rumuński
  • szwedzki
  • słoweński
  • tajski
  • tamilski
  • telugu
  • turecki
  • ukraiński
  • wietnamski
  • węgierski
  • włoski

Wiele innych języków jest obsługiwanych częściowo (tzn. z ponad połową przetłumaczonych komunikatów).

Tłumaczenie na nowy język pakietu oprogramowania tak wielkiego jak GNOME jest wielkim wyzwaniem nawet dla najbardziej ambitnego zespołu. W tym wydaniu dwa zespoły tłumaczące wykonały wielką pracę i zwiększyły stopień przetłumaczenia o więcej niż 20%. Gratulacje dla tłumaczy na języki rumuński i orija. Gratulujemy również zespołom: assamskiemu, kannada, orija, rumuńskiemu i telugu, które przekroczyły barierę 80% przetłumaczonych komunikatów.

Szczegółowe statystyki i dodatkowe informacje można znaleźć w witrynie stanu tłumaczeń środowiska GNOME.

6. Instalacja środowiska GNOME

Środowisko GNOME 2.26 można wypróbować dzięki płycie LiveCD, która zawiera całe oprogramowanie z wydania GNOME 2.26. Z tej płyty można uruchomić komputer bez instalowania czegokolwiek na dysku twardym. Płytę LiveCD można pobrać z witryny BitTorrent projektu GNOME.

Do instalacji lub aktualizacji używanego środowiska do wersji GNOME 2.26 polecamy skorzystanie z oficjalnych pakietów dostawcy lub dystrybucji. Środowisko GNOME 2.26 będzie niedługo dostępne poprzez systemy pakietów popularnych dystrybucji. Niektóre dystrybucje w wersjach rozwojowych zawierają już pakiety GNOME 2.26. Listę dystrybucji wraz z wersjami środowiska GNOME można znaleźć na stronie Get Footware (strona w języku angielskim).

Odważni i cierpliwi użytkownicy mogą skompilować środowisko GNOME samodzielnie. Polecamy narzędzie GARNOME, które pozwala zbudować środowisko GNOME z pakietów źródłowych. Narzędzie JHBuild umożliwia kompilację najnowszej wersji kodu źródłowego GNOME z repozytorium SVN. Środowisko GNOME w wersji 2.26.x można skompilować za pomocą tego narzędzia, używając zestawu modułów gnome-2.26.

Mimo, że możliwa jest kompilacja środowiska GNOME bezpośrednio z pakietów źródłowych, zalecamy skorzystanie z jednego z powyższych narzędzi.

7. Plany dotyczące GNOME 2.28

Prace nie kończą się wraz z wersją GNOME 2.26. Rozpoczęły się już prace nad środowiskiem GNOME w wersji 2.28, które ukaże się dokładnie sześć miesięcy po wersji 2.26.

Strona GNOME's roadmap (w języku angielskim) zawiera szczegółowy plan programistów dla następnego cyklu wydania. Strona harmonogramu wydania GNOME 2.28 pojawi się w najbliższym czasie.

8. Zostań przyjacielem GNOME!

W czasie trwania cyklu wydania GNOME 2.26 Fundacja GNOME uruchomiła nowy program "Przyjaciele GNOME". Osoby chcące wesprzeć rozwój środowiska mogą zobowiązać się do wpłaty 10 dolarów miesięcznie.

Przyjaciele GNOME to sposób na wsparcie finansowe misji projektu GNOME, którą jest dostarczanie wolnego i otwartego środowiska graficznego dla każdego użytkownika ― niezależnie od stopnia jego sprawności. Dzięki hojności ofiarodawców, bez reklamy i zewnętrznej pomocy fundacja zbiera od 6 do 20 tysięcy dolarów rocznie. Środki te przeznaczane są na festiwale kodowania, lokalne wydarzenia i programy, które przyczyniły się do przekształcenia projektu GNOME w wielojęzyczne, dostępne i łatwe w użyciu środowisko dla komputerów osobistych i urządzeń przenośnych.

Zapraszamy na stronę programu Przyjaciele GNOME (strona w języku angielskim).

9. Zasługi

Informacje o wydaniu zostały zebrane przez Davyda Madeleya z pomocą społeczności GNOME. Polskie tłumaczenie środowiska GNOME oraz tego dokumentu wykonał zespół Aviary.pl oraz Współpracownicy. W imieniu użytkowników dziękujemy wszystkim, dzięki którym to wydanie środowiska GNOME było możliwe.

Niniejszy dokument może być tłumaczony na dowolny język. Osoby chcące go przetłumaczyć proszone są o kontakt z Projektem tłumaczenia GNOME.